Zoeken in deze blog

zondag 31 december 2017

ik zag

ja, ik zag de oude vogel
die uit haar schouder groeide
vlinders
vlogen onophoudelijk van onder haar jurk
iemand zong
-Cold birds in orange winds.
Strange kind of weather.
In a place with no ground
I shall find a pink feather
and dip it in blood
to write you the sound
of the mightiest flood.-
ik keek naar de bleke vinger
die op haar mond gelijmd leek
naar de rillende hond aan haar voeten
naar de contouren van een kind
dat wanhopig door haar heen greep
ik kneep mezelf
het deed pijn

maandag 25 december 2017

tik til tik

ze zit aan een oude keukentafel
haar vinger trekt melkstrepen
rond een omgevallen kop
als het op een zon lijkt
trekt ze haar rok omhoog
en veegt hem weg
rechts, in de kamer naast haar
zit haar moeder
met een ezel tussen haar benen
onder haar penseel verschijnt Maria
‘papa est dans le jardin
il fume une pipe’, in haar hoofd
de klok zet zijn beste beentje voor
ze hoort het hem doen
getik-tik-tik-tik-tikt wordt ze ervan
links, langs het raam,
slentert een zingend paard in Picassokleuren
tussen zijn oren hipt een
ritmisch gestoorde vogel met een kroontje
op zijn rug een man in een witte jas
met een rode neus op zijn neus
hij zwaait, zij steekt haar middelvinger op

zaterdag 23 december 2017

Droom

Afgelopen nacht droomde ik dat ik met Beatrix en Claus en een nog jonge Alexander bij ons aan de keukentafel zat. 
Claus zat statig rechtop met zijn benen tegen elkaar en zijn handen op zijn schoot te kijken alsof ie moest poepen. 
Lief vond ik hem, maar had geen idee wat ik met hem aan moest.
Ik fluisterde tijdens het overhandigen van de koffie dat kamer 100 zich voorbij de trap rechts bevond. Op 2B, net voor de deur waar ‘not 2 B’ op staat.
Hij knipoogde. Ik glimlachte terug.
Bea legde haar warme, vlezige hand op mijn arm en zei: “Kijk jij nou eens goed naar Alexzander, die jongen is toch niet goed? “

Alex zat tegenover me en blies bellen met zijn eigen spuug.
“Hij kan wel goed bellen blazen”, zei ik.

“Ik maak mij zorgen om hem”, sprak ze statig
Alex knipperde nu steeds met één oog en legde daarbij zijn hoofd beurtelings op zijn linker en rechter schouder met een ritme waar ik akelig v...
En ja, toen werd ik dus wakker.

vrijdag 22 december 2017

Kan

kan liefde zijn in stilte
in de kilte
van een koude schouder
in een hoofd
onder kwarts en glimmer
in een hand
zonder arm om hem uit te steken
in het vrezen dat het lot
misschien wel wat is afgeweken

donderdag 21 december 2017

Ze zijn

ze zijn zich langzaam
aan het verzamelen
met zachte klopjes aan mijn deur
ze wachten in de gang
tot de kaarsen vlammen
tot alle lampjes branden
tot het hout knappert
en de wijn vloeit
dan vliegen alle lieve doden
me massaal om mijn nek

zaterdag 16 december 2017

Doe maar

doe mij een land
gewoon een plat land
met hier en daar
een hazelaar
een huis waarin de wind
onophoudelijk dromen zaait
dan wil ik vuur
om mee te spelen
in mijn blauwe vluchtkasteel
en doe maar een smoezelige kinderhand
die de wereld uitzwaait

woensdag 13 december 2017

Onder

onder zevenhonderd dekens
is hij het prinsesje dat voorzien wordt
als ze met aangeplakte wimpers wenkt
de dochter van een godenzoon
een meisje met een kroon dat
zachtjes grienen mag
als het kermispaardje zwenkt
en zij met geschaafde knie een
zachte tong wenst die in een vingerknip
het blauwe uit haar likt,
een meisje met een strik,
kind van wervelwind
met in elke rib een andere ik

zondag 10 december 2017

Kerstgedachte

geef ons nachten
zo stil
dat je het duister
hoort vallen
nachten zo heilig
dat niemand het waagt
ze ooit nog te verknallen

vrijdag 8 december 2017

Hij was al


hij was al halfvol toen ik hem tegen
het schonkerige lijf liep, ook al wist
ik dat dat woord niet bestond

amato bene, zei hij en ik dacht aan
tomaten en keek langs mijn benen
naar de punt van mijn schoen
die zich blozend de grond in draaide

danza? zei hij en stak een arm uit
de andere gevouwen
met een vuist
op zijn borst

ga je zingen zei ik

en zag hoe zijn lip zijn snor optilde
de tand die hij miste was donker
en groot
ik rilde en toen -als de wind-
hij zich sloot
rond mijn lijf
rond mijn lijk
trok god me uit aarde los


we dansten
ik met één voet bloot en
een gemoed dat niet wist
wat het moest

tot we verstilden om half zeven in de
laatste straat van de stad en ik
vergat wat het in hemelsnaam was
dat ik ooit te zeggen had

dinsdag 28 november 2017

je bestaat

je bestaat
uit twee gelijke delen
lieverd
opgebouwd uit minnaars
boekdelen
rood en gloeiend
je bent erbij
met de ogen van je vader
in je zachte achterhoofd
met zijn vuur in je kistjes
moeders hart
op je tong
en je tong ligt los
en wat heb je op je lever
en wat ligt er op je maag
met je hand
in je hand
en je voet in je mond
met je kerfstok
als erfstok
achter je deur

donderdag 23 november 2017

23 november 2017

een dag om door de tuin te dwalen
met mijn ogen op mijn voeten
 
in cirkels
in cirkels
steeds kleiner
en kleiner
jou tegemoet
 
tot mijn hoofd  in mijn nek
tot mijn mond open valt
van de oneindige grootte

waarin ik jou vermoed

maandag 20 november 2017

7 april 1984 – 23 november 2011

7 april 1984 – 23 november 2011
hoe dichter ik de datum nader
hoe meer adem
me benomen wordt
ik kom je tekort
ben bang dat ik stik
in ik in ik in ik
maar jij
maar jij dan
jij mist zoveel meer dan ik

vrijdag 17 november 2017

donderdag 16 november 2017

Er huist

er huist een gedicht in mij
het zeurt en kleurt mijn dagen
het hamert met een reuzenvuist
in verpletterende vlagen
 
het jaagt en vraagt
en zaagt maar door
het knettert en het ettert
 
de vuige strikkenzetter
vraagt om letters
die geen mens ooit schreef
 
het vraagt om adem
fonkelnieuwe kleuren
ongehoorde tonen
allen klam achter de oren
 
ik heb ze niet
ik heb ze niet
 
wat in me raast

wordt niet geboren

dinsdag 14 november 2017

Hoe het was

hoe het was
het ving aan met een K
eindigde op een E
het L O T  lag er lui tussen in,
dacht een hoofd, op een schoot
waar de kat ook al lag
- een hoofd hoort rechtop,
als het niet slaapt of dood is-
slist een mond
I love you
dacht het hoofd
maar je zou karbiet moeten lusten
en beet in een benig staartje
spuugde en vloekte achterstevoren
emmodrevdog
reason enough to
shoot me
over een koude schouder
lame but pretty, I'll roll
dacht het hoofd

dinsdag 7 november 2017

Lopen

lopen,
tussen lijvig groeihout met  knoestige armen
hulpeloos hemelwaarts

een aangewaaide treurboom
aan de voet van een
uit de hand gelopen traan

een wolf op een bankje

vloerbedekking overal
zacht verend op langzaam aangegroeide,
aangestampte dood

roodkapje op een elektrische fiets


vrijdag 3 november 2017

Vandaag

vandaag zweef ik 
op een wolk
van hier naar Tokio 

het kan zijn dat u mij ziet overdrijven

maandag 30 oktober 2017

ik heb

ik heb geluiden thuisgebracht,
nog voor de nacht
zo onverbiddelijk neerkwam
tussen zijn appelbomen
onrecht, recht in het zachtst van zijn ziel
ik heb een houding aangenomen,
zijn maan met kaarsjes bijgelicht
cirkelend,
klapwiekend zwart,
boven ons hoofd:
waarin maar één gedachte
wacht
heel even nog
voordat je ons van elkaar berooft

woensdag 25 oktober 2017

losjes

losjes leunend
op een oude ezel
smeekt zij hem
haar af te maken
het bleke wicht wil bloed
l i c h t
is het verzoek
van haar nog dode ogen
spatten!
wil ze
van het klamme doek
een eerste adem-teken geven
onder onbeheerst gevloek
maar hij strijkt haar neer,
fel zwijgend
bemind zij droogt
stil sprekend in de wind

dinsdag 24 oktober 2017

R. de J

facebook
the place where friends
congratulate you
as if you never died
‘long time no see’
and ‘where is your red bottle’
‘hope you have an unforgettable day
with family and friends’
friends
friends
friends who did not notice your absence
in almost 2 years

zondag 15 oktober 2017

het kan

het kan een blik zijn
-desnoods met sperziebonen-
een kus
een pad
te glad
voor een meisjesgod
om op te wonen
 
of is het vuur
gure natuur
duurt het een uur
monsieur
en drijft het
een halve eeuwigheid
de spot met u
madame

het is een gloed
een nacht
het wachten op een baby
een baby in een babydoll
met een dolk
in haar hand
 
het is een wolk
met voet aan land
een stapel
om zachtjes op te branden


tis smart
tis hard
als het een engel is
taking  breath away
from a narcist taking hers

het is de kale achterkant
van een brief
zo lief, maar
met onuitsprekelijke woorden

is het een spel
een vlaag
een plaag
een blaag
met zijn broek omlaag

het is een mond
een mond op mond
een voorgeprogrammeerde wond
een dolle hond
going round and round
and round


het bekoort

het smoort
oh love:
it's lost when found
heb ik gehoord

zaterdag 7 oktober 2017

what

what does love want
when it’s madness
when the muse 
is an abuser
when you fire the fire

but it keeps burning on
slowly scorching the swan
while the dying is not done

Not again

not again
not about death
or love
the sun above
land
flowers
water woods & clouds
the whereabouts
of birds
not about where it hurts
not about what’s right
and what’s wrong
nothing inspired by lovely songs
or art
or the fart
of a classy lady
not about pictures
that I took in my head
saved under my hat
I don’t wear a hat
I have hair
it grows, 'that is what hair does'
a professor once said
I took him to bed
would rhyme
but i didn’t do that
not again
no poem today
who would I wish to impress
anyway

dinsdag 3 oktober 2017

love in the air

vroeger ebde liefde 
nog wel eens langzaam weg
today you might have to accept
dat ie met 1 klikje
wordt weg-geappt

maandag 2 oktober 2017

Vroeger


vroeger

toen de melkboer nog langs kwam
en dat je later hoorde
dat ie ook echt kwam
en dat je maar niet wist
of je van hem was

en je je niet voor kon stellen
dat je vàder met je moeder
laat staan de melkboer

nog wat later
ach, je kent het
dan is iedereen een hoer

maandag 25 september 2017

leven

leven met gekruiste vingers
maakt haar ledig
of is het moe
en toch zo vol
van
bruisende onkuisheid
afijn
ze laat niet over zich lopen
met uitzondering
van elke derde zondedag
als zij het spijkerbed beligt
dan wordt er gedaan
alsof zij goddelijk is
en eindigt zij steevast
met een kruis op haar rug
en een op haar  voorhoofd

als zij weer terug

woensdag 20 september 2017

If

if it has to be about something
then maybe about the beach on your third floor
where all our words crawled under sand

or about the sanctuary
of shadow and fire
where you approved of me
because I slept so 'very kundalini'

-well, I did not sleep-
I watched
over the mountain of a man
who could not get ‘death’ over his lips
he just doesn't see someone today

if it has to be about something
then about the long corridors filled
with dry-needle prints
of unfired bullets
in the drawer of the rickety cupboard
in the red house
in Siberian snow
where the black-headed gull ruled
and our spiritual children
copulated wildly in mud

about heaven lying at our feet
about lilies of the valley
which were not meant to eat

for that is what it was all about

zondag 17 september 2017

Hey!

eh..hey!
wacht eens even..
stop!

S T O P NOU

ik weet helemaal niet of ik wel
wil zijn
een mens wil zijn
of ik überhaupt een lichaam wil

doet een lichaam pijn?
wat heb ik aan een breekbaar hart
voor de zucht van een mensenleven
als ik de eeuwigheid al heb 

ik weet niet 
of ik zonder stilte kan
of ik in een hokje wil
met een hekje eromheen

naast andere hokjes
met andere hekjes
en of ik hechten wil

ach, laat mij nou zijn
zoals ik ben
zonder lijf
niets onder de leden

ik heb de toekomst
en al dat was
tot op heden 
niet gemist

verwek mij maar niet
behoed mij voor het hokje
het hekje en de kist

zaterdag 16 september 2017

Telefoon

Ik dacht even snel een nieuwe telefoon te gaan kopen vanmiddag.
Weet u zeker dat u deze wilt?
Wilt u er een hoesje bij?
Wilt u een verzekering afsluiten voor de eerste 3 maanden?
De meeste sneuvelen in de eerste 3 hoor, schermpje kapot, dan kun je maar beter verzekerd zijn. O , u loopt liever risico. Prima, zelf weten hoor.
Zal ik hem hier installeren voor u dan? Is bij de verzekerprijs inbegrepen hoor. O, maar u wilde de verzekering niet. Nee, ok.
tegen diefstal ook verzekerd hoor. Nee, ok.
O installeren doet u zelf. Zeker weten? Is zo gebeurd hoor en dan loopt u met werkende telefoon de zaak uit. Gegevens overzetten uit uw oude telefoon, zo gebeurd hoor? Doet u zelf?
Zelf weten . Ok.
Abonnementje erbij?
Hebt u al? O , bij wie als ik vragen mag?
Ik kan zo even checken hier of het goedkoper kan hoor.
Televisie, Internet ? Bij wie, als ik vragen mag?
Kan ik zo ook even checken hoor, of u daar voordeel kunt behalen?
Wat betaalt u nu per maand? O, u heeft geen idee.
Gaat het zo mee?
Als ie nog 1 vraag meer had gesteld had ik gezegd, nee ik laat hem hier en ik pik er wel een van uw vorige klant die zich wel verzekerd heeft tegen diefstal.

De mannetjes

Ik liep vroeg in de ochtend langs een oud pand waarin een zaak gevestigd is met meubels : een soort van grote bruine poppenkastmeubels, waarbij ik me niemand voor kon stellen die ze in huis zou willen.
Er stonden twee houten trapjes voor elk raam met daarop twee oude, bleke, kalende mannetjes, die er ondanks de stofjas die ze over hun -vermoed ik-, driedelige pak droegen, deftig uitzagen. 

Ze hadden allebei crème-kleurige katoenen handschoenen aan en waren met hun tong tussen hun tanden en een piepklein penseeltje in hun hand de crème-kleurige omlijstingen van de ramen en deuren aan het bijwerken. 

Toen ik er tegen de avond weer langs liep waren ze nog bezig om met minuscule welgerichte stipjes het aanzicht van hun winkel te verbeteren.
Onverstoorbaar in hun eigen kleine wereldje met hun eigen kleine trapjes en hun eigen kleine verfpenseeltjes, met uiterste precisie in een ieniemini potje gedoopt.


Ik wist niet of ik bewondering moest hebben voor hun zuinigheid en engelengeduld, of dat ik bij de dichtstbijzijnde verfwinkel een fatsoenlijke kwast of een roller en een flinke pot verf moest gaan halen om een geheel nieuwe wereld voor ze open te laten gaan. Of hadden zij zojuist een nieuwe wereld voor mij open laten gaan?

vrijdag 1 september 2017

.

Onderstaand werk van Jessica Rimondi bracht een oude herinnering naar boven .
Ik was een jong meisje en stond met mijn oma op de bus terug naar huis te wachten op het station van Tilburg. Het duurde een beetje lang en ze stelde voor even op een bankje te gaan zitten. Ik zat er al op, toen ik oma zag kijken naar iets wat er in gekerfd was. Het leek wel of ze een beetje bloosde. Ze ging naast me zitten, met het woord tussen ons in.
“Je weet toch wel wat dat is?”, zei ze, terwijl ze met één oog naar het woord –KUT- keek en trok een gezicht alsof ze zojuist een lepel levertraan had doorgeslikt en zei “bah, dat is heel vies”
‘Vies?’...dacht ik: ‘Heerlijk juist!’ Ik gniffelde en dacht aan het allerfijnste, allerwonderlijkste plekje van m’n lijf. Ik kon er zelfs mee naar een andere wereld, en dacht op dat moment nog dat ik de enige was die dat ontdekt had.
Als zelfs zij ‘t nog niet wist, moest het wel echt zo zijn.
Vanaf dat moment zag ik haar anders. Ik voelde opeens afstand en de oma waar ik altijd zo tegen
opkeek werd een kind en ik voelde me een wijze oude vrouw.

dinsdag 29 augustus 2017

ik wil

ik wil je niet
in mijn ogen halen
zonder dat het prikt
niet verlangen 
zonder misselijk te zijn
je niet lezen zonder
dat mijn hart omzwikt
ik wil niet
dat je dood
je weg pikt
weg ikt
blijf maar pijn doen
zo ben je

bedoel ik

bedoel ik uiteindelijk
toch niet vaak mezelf
zelfs
als ik een ander
probeer te bedoelen
'zij zei, hij zei'
niks
ik zei
it's always me
no matter which language I use
I can't hide me
it's me
who always finds ways
-like blood
to sneak into the words
words, fit for rhyming
that's just what they do
one of these days these words
will -hopefully- rhyme all over you
- dat je nou in je hoofd
Nancy's boots hoort
is niet toevallig

maandag 14 augustus 2017

Bij een foto van Guda Koster

 
doe nou gezellig mee, mam
verpest het nou niet met ‘geen zin’
 
denk je dat wij zin hebben?
nou dan
kom op
zet je feestmuts op
zwaai met je vlaggetje
nee, ok, hou ‘m maar stil dan
stil,...hou ‘m stil
zo ja, ja
 
nee, het leven is geen feestje
denk je dat wij dat niet weten
nou dan
zet je muts nou op
hoezo zit die jurk niet lekker?
tuurlijk zit ie wel lekker
die zit hartstikke lekker mam
nee, is niet te kort
 
hoezo, je houdt toch zo van roze?
plassen, nu?
even ophouden nog, ok?
ja, natuurlijk zijn die sloffen je maat
zet je muts nou maar op
 
mam?
oh je hebt je muts al op
ok dan
 
-ja, joh knip maar-
 
eh nee, je hoeft geen cheese te zeggen
 
 
 

woensdag 28 juni 2017

als je een knoop doorhakt
moet je niet janken dat het touw kapot is

dinsdag 27 juni 2017

He had

he had places to visit
manuscripts to write
playing cards on the table
a can of sprite
always on his right
right?
not quite!
he had Sonia and Olga
and 3 Arabic books
2 black rooks
half a milion future projects
and an interactive sculpture on his roof
Venus figurines
images of eyes
fireflies
he had April and the moon
and the tune of a typhoon
in his ears
he had
witnesses, crying in the rain
with their foot in his mouth
and she has a 3D version of his brain

vrijdag 16 juni 2017

IK

ik ben niet
steeds de ik
die ik opvoer
niet elke
snik, adelaarsblik 
is de mijne
niet alle bravoure
is toujours ik, ik
ben er soms
verstopt in hem of haar
in een gebaar
een bed
of er onder
als monsterlijk hypochonder
wachtend op het wonder
van een ik die mij aftikt

donderdag 18 mei 2017

. .

de werkelijkheid
I love it
een beetje loensen
en ik heb er twee

donderdag 11 mei 2017

Zwaai

zwaai maar niet
zeg geen dag
dag is zo dag
en de dag 
is zo vroeg
en
je vraag
met één oog
is zo hortend
zo stotend
dat het nooit
dag heten mag

dinsdag 2 mei 2017

Dah

bahaza
zwoi
douce zwoi
oila va zivhali
woi huai
hav narhza
vjah e vaja
bahai, euw zee bahai

maandag 1 mei 2017

Ik

ik hoor wel hoe je luistert
naar wat ik verzwijg
ik weet dat je tuurt
naar waarvoor ik blind blijf
voel hoe je grijpt
naar waar ik niet ben
en hoe je waakt
over de droom van de nachtmerrie

zondag 30 april 2017

Nu

ze was het steeds
je was erbij
maar zag 'r niet
haar ' ik hou van jou, ik hou van jou'
ging tot hier
( vlakke hand langs nauwe strot)
en twee etages hoger
ze heeft gedreigd
l a n g z a a m
weg te kwijnen
het gebeurde in één nacht
onmiskenbaar
machteloos stilgevallen
terwijl ze lopen wilde
tegen de winter in
rennen met de bliksem in haar donder
vliegen, door de zon heen
en nu je voeten je eigen mond instappen
echoot haar schaduw
'lieveling, zeg maar wat aardigs nu'

woensdag 26 april 2017

dinsdag 25 april 2017

Bakvis

een bakvis op hakken
was ze

( I killed 12 darlings here)

liefde op krukken
met kwaad in de zin
wrok als een vuur
binnenin

het verraderlijke
bijna wulpse
onwillekeurig optrekken
van de linke kant van haar bovenlip
deed het hem

als een molensteen
om zijn nek

vrijdag 21 april 2017

De lucht

de lucht is groen en glazig
het gras is Delfts blauw
een vogel schijnt
de zon fluit
een donder flitst
een bliksem wekt een dode
en de bomen maken wind
ik ben volmaakt
gelukkig

donderdag 13 april 2017

Terwijl

terwijl beneden 
ongeloof je zoekt en
onvrede de goden 
om jouw roof vervloekt
ben jij boven 
als herboren
zachtjes aangeschoven
hoog en droog
tot ver achter je oren

maandag 10 april 2017

N.

ik mis de rand van de wei
met de schele ezel
waar je ijzer in vuur bedwong
het zweet zwart
op je lijf
ik mis de klok zonder wijzers
in mijn wagen zonder stuur
en dat je vloekte
ik mis de hut met de kieren
de kloppende geest
de put, de bloemen
de bomenrij
het bord bloedbrij
en dat het liefde was
en jij je hield

zaterdag 18 maart 2017

Ik zit

ik zit hier heel alleen kauwgom te kauwen
hij is van gisteren
dus het is al best een ouwe
ik blaas er bellen mee 
en rek hem soms wat uit
tussen m’n tanden en twee vingers
of ik draai hem om ze heen
ik zit hier heel alleen jouw gom te kauwen

donderdag 16 februari 2017

Op de Dam

op de Dam,
halverwege tegen de pyloon
van het Nationaal Monument
stond hij alsof hij eraan gekruisigd was

ik hield mijn hand boven mijn ogen
maakte ze klein en tuurde
het kon hem niet zijn, maar hij was ‘t!
PAPA!

hij keek op me neer en riep
jij wou me niet meer zien toch?
wel! maar je was dood! ik kon je niet zien!
op de derde trede stond mijn moeder een ijsje te eten
ze keek wel, maar ze zag niks

in de volgende seconde lagen ze beiden
op een enorm podium tussen zachte kussens
Indiase bloemen dreven in rood, oranje en roze
in blauw gemaakt water om hen heen
hij zat nog steeds met zijn armen wijd
op een onzichtbaar kruis

zij lag dement en tandeloos om zich heen te slaan
‘dit is dus de dochter die haar ouders niet meer wilde zien’
galmde een stem door de zaal

ik keek achter me en zag een amorfe mensenmassa
waar glasheldere glaasjes uit staken
met op de rand een olijf en een rode peper

‘aan het kruis met haar, aan het kruis met haar’!

toen de lucht serieus betrok
deed ik op de tast een lamp aan

Raven

hij kwam de berg afgerend
met een boom in zijn hand
en zijn mond vol kersen
terwijl zij net haar petticoat
aan een wilgentak vastknoopte

of ze een ‘vaathsje’ had
en wilde ‘thzoenen’

-tot jam-
I smell better
think deeper
feel more, now
zei hij

die avond was zij van sandelhout
-hij droeg zijn bergschoenen-
zij blies 7 kaarsen tegelijk aan
en vroeg hoeveel een ketter eigenlijk rookt
en of het jatten is, als je steelt van de raven

hij zei
that hormones were hanging around him,
like the warm and delicious sirocco
that sweeps across the sahara
and inflames the passion of lovers

who are you
she said

Alan
just Alan, your raven

dinsdag 10 januari 2017

stil maar liefje
stil maar
je honger
niet je dorst

val maar
verstom
en drijf zachtjes voort

het verschil zal zich maken
als de storm je trom hoort

zondag 1 januari 2017

in elke trage tongenslag
lag zacht een hartenwens
als één nieuw mens herrezen
uit het vuur in hun strot
hoopvol spugend op de zegel
de brief ging naar het Lot